Heel wat Vlaamse productiehuizen verkeren in zwaar weer, zo blijkt uit de donkerrode jaarrekeningen. © HLN Fotomontage / Getty / VTM / VRT / Play / Dedsit / Roses Are Blue / Hotel Bonka
Bloedbad bij de Vlaamse productiehuizen: “Komende maanden zullen de eerste faillissementen volgen”
TVBazen van productiehuizen die in tranen uitbarsten als opnieuw een programmavoorstel sneuvelt. Jaarbalansen die bloedrood kleuren. Afvloeiingen en afdankingen. Er raast een zware storm over de (meeste) Vlaamse productiehuizen: sommige zagen hun winst in 2024 met 140 procent dalen. De gouden tijden in tv-land hebben plaatsgemaakt voor onrust, onzekerheid en twijfel. De grote vraag: wie zal het overleven en kan of mag straks nog tv-programma’s maken?
Mark Coenegracht 16-07-25, 10:21 Laatste update: 16-07-25, 23:16
De Vlaamse tv-omroepen VTM en Play hebben eerder al de alarmbel geluid. “Als de politiek niets doet, dreigen Vlaamse programma’s en zelfs zenders te verdwijnen”, klonk het in november van vorig jaar. De lineaire tv-kijker kiest steeds vaker voor streamingdiensten en de reclame-inkomsten dalen navenant. De openbare omroep kreeg daarbovenop ook nog eens een strak bezuinigingsplan opgelegd. Geld om nieuwe programma’s te maken, laat staan om risico’s te nemen, is er steeds minder.
En daar zijn vooral de Vlaamse productiehuizen de dupe van. De jaarbalansen voor 2024 van heel wat leveranciers van Vlaamse programma’s kleuren bloedrood — en dat terwijl 2023 ook al geen geweldig jaar was. Zo zakte de nettowinst van Roses Are Blue, het productiehuis van Mathias Coppens dat onder meer ‘Down the Road’ maakt, met 140 procent. Hotel Bonka, het productiehuis dat ‘Dagelijkse kost’ maakt, tekende voor het tweede jaar op rij verlies op.
Al zijn er wel enkele productiehuizen die in 2024 goed boerden. Bij De Chinezen (‘De droomfabriek’, ‘Iedereen beroemd’) steeg de winst met 3.846 procent tot 91.589 euro, na een nog moeilijker boekjaar 2023, toen het bedrijf amper 2.231 euro winst optekende.
Woestijnvis als schuldige
En dan is er nog Woestijnvis. Door sommige collega-productiehuizen aangewezen als een van de schuldigen van de malaise. Woestijnvis is immers, net als de Play-zenders, eigendom van Telenet en dus het bevoorrechte productiehuis voor de Play-familie. Denk dan vooral aan dure programma’s als ‘De mol’ en ‘De slimste mens ter wereld’.
Maar ook met de VRT heeft Woestijnvis een goede samenwerking. Zo mag Woestijnvis financieel interessante programma’s als ‘De ideale wereld’ en ‘Man bijt hond’ maken, alsook ‘Vrede op aarde’. Vorig jaar mocht het bovendien de redactie aanleveren voor het olympisch praatprogramma ‘Paris by night’ met Karl Vannieuwkerke, dat vanuit Parijs werd uitgezonden. Het deed de omzet van Woestijnvis in 2024 stijgen met 6 procent tot 61 miljoen euro, terwijl de winst met bijna 70 procent steeg tot 5.598.950 euro.
Maar toch heeft Woestijnvis weinig redenen tot vieren: het productiehuis moest het afgelopen jaar in totaal twaalf medewerkers ontslaan, omdat het orderboekje voor dit najaar aanzienlijk minder gevuld is dan vorig jaar. Bovendien haalde eigenaar Telenet vorig jaar 34,12 miljoen euro uit zijn dochter Woestijnvis. Een kapitaalvermindering om “het kapitaal van de vennootschap in overeenstemming te brengen met huidige en toekomstige noden”.
Achter de vaak rode cijfers schuilen schrijnende verhalen. Bazen van productiehuizen die bij het zoveelste rondje programmavoorstellen bij de zenders in tranen uitbarsten omdat ze alweer nul op het rekest krijgen. Of nog erger: geconfronteerd worden met omroepen die programma’s afbestellen in plaats van bijbestellen. Met andere woorden: reeds bestelde programmareeksen worden alsnog geschrapt.
Reken maar dat de volgende maanden de eerste faillissementen genoteerd zullen worden. Het kan niet anders als er niet snel iets gebeurt
Vlaams productiehuis
De storm raast nog harder omdat de vorige VRT-programmadirectie, onder leiding van Ricus Jansegers, aan de lopende band programma’s bestelde. Dat zorgde voor een zwaar overaanbod, waardoor de huidige programmabazen bij VRT de kosten moeten drukken en nauwelijks nieuwe programma’s kunnen bestellen. De voorraadrekken moeten daar eerst leeg geraken.
Onder druk
“We trekken al langer aan de alarmbel”, maakt An Jacobs, algemeen directeur van het VOFTP, de vereniging van de Vlaamse Onafhankelijke Film- en Televisie Producenten, duidelijk. “Als je vandaag een fictiereeks wil maken, moet je dat financieren via een omroep, maar ook met geld van het VAF (het Vlaams Audiovisueel Fonds, red.), met extra geld via de taxshelter of in samenwerking met een buitenlandse zender, noem maar op. Het probleem is dat al die bronnen onder druk staan. We merken ook al lang dat de commerciële Vlaamse zenders minder bestellen. En dat heeft dan weer met tal van omstandigheden te maken.” De VOFTP-bestuurder doelt dan op de snel zakkende lineaire kijkcijfers — vorig jaar alleen al keken 17 procent minder Vlamingen live tv op de klassieke manier — en de tegenvallende reclame-inkomsten, waar grote techgiganten als Meta en Google alsmaar meer druk leggen.
Vroeger kon je een ploeg uitsturen om iets te filmen, nu is dat één videoreporter. De tijd van boven je stand leven is voorbij
Vlaams productiehuis
De Vlaamse productiehuizen zelf staan niet te springen om met naam en toenaam te reageren. Toch bevestigen enkelen ons dat “het water bij velen aan de lippen staat”. “De budgetten staan écht onder druk”, klinkt het. “En dan zijn het uiteraard de kleine productiehuizen die als eerste in ademnood komen. Als je maar één of twee programma’s kan of mag maken en die worden niet verlengd of zelfs afbesteld, dan is dat dramatisch. Dan zit je met amper of geen werk meer. Dat kan je maar even volhouden”, horen we unisono. “Reken dus maar dat de volgende maanden de eerste faillissementen van productiehuizen genoteerd zullen worden. Het kan niet anders als er niet snel iets gebeurt.”
“Je kan en moet als productiehuis uiteraard mee met je tijd”, klinkt het nog. “Vroeger kon je een ploeg uitsturen om iets te filmen, nu is dat één videoreporter. De tijd van boven je stand leven is voorbij, het is de tering naar de nering zetten. Maar ook daar zijn er limieten.”
Financiering doorschuiven
Het Vlaams Parlement is zich inmiddels bewust van de problemen van de Vlaamse productiehuizen. Zo werd vorige week een resolutie goedgekeurd, in aanloop van een nieuwe beheersovereenkomst die de VRT een van de volgende dagen moet afsluiten met het Vlaams Parlement. In die resolutie wordt opgeroepen om in de nieuwe overeenkomst op te nemen dat “de VRT een loyale partner is voor het Vlaamse media-ecosysteem en een substantieel deel van haar middelen in opkomende en gevestigde productiehuizen en facilitaire bedrijven investeert”. Volgens onze informatie zou aangedrongen worden om zelfs een concreet percentage van de VRT-financiering door te schuiven naar de Vlaamse onafhankelijke audiovisuele productiesector.
